Αγροτικός τομέας Σερρών

Το Αγροδιατροφικό περιβάλλον στην Περιφέρεια Σερρών

Η Περιφερειακή Ενότητα Σερρών είναι η μεγαλύτερη  σε έκταση Περιφερειακή Ενότητα της Μακεδονίας, με καλλιεργούμενη γη που αρδεύεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60%. Κύρια πηγή άρδευσης αποτελεί ο ποταμός Στρυμόνας που διασχίζει σε όλο το μήκος της την πεδιάδα των Σερρών, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.

Η καλλιεργούμενη γη της Π.Ε. Σερρών φθάνει στα 1.400.000 στρέμματα κατέχοντας πανελλαδικά:

• Την 1^η θέση σε αρδευόμενες καλλιέργειες
• Την 1^η θέση σε καλλιέργεια μηδικής και αραχίδας
• Την 2^η θέση σε εκτάσεις αροτραίων καλλιεργειών
• Την 2^η θέση στις καλλιέργειες ρυζιού, κριθαριού και καπνού
• Την 3^η θέση στις καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών και αραβοσίτου
• Την 4^η θέση στις καλλιέργειες  σιταριού, βαμβακιού και σουσαμιού

Στη ζωική παραγωγή, η Π.Ε. Σερρών κατέχει πανελλαδικά:

• Την 1^η θέση στην παραγωγή βόειου κρέατος και στην βουβαλοτροφία
• Την 2^η θέση σε ζωικό κεφάλαιο (αριθμός ζώων)
• Την 2^η θέση σε αριθμό αιγοπροβάτων και στην κονικλοτροφία
• Την 3^η θέση στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος

Σημαντική είναι η παρουσία της μελισσοκομίας και της σηροτροφίας (μεγαλύτερη εκτροφή σε επίπεδο χώρας). Ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση της μεγάλης φάρμας εκτροφής όνων.

Όσον αφορά τις υδατοκαλλιέργειες, είναι η μοναδική Περιφέρεια στην οποία υπάρχουν σημαντικές μονάδες παραγωγής σπιρουλίνας. Σημαντική είναι η μονάδα εκτροφής και μεταποίησης πέστροφας στο Άγκιστρο. Στις εναλλακτικές καλλιέργειες  άξιες αναφοράς είναι η έκταση καλλιέργειας ροδιάς (2.000 στρέμματα) και η ομάδα παραγωγής και μεταποίησης Αρώνιας. Αξιόλογη είναι και η αξιοποίηση των δασικών προϊόντων.

Η βιομηχανία της Π.Ε. Σερρών βασίζεται, κυρίως, στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, καθώς υπάρχουν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε σχετικούς τομείς, όπως γαλακτοβιομηχανίες, τυροκομεία, σφαγεία, εκκοκκιστήρια βάμβακος, εργοστάσια παραγωγής βιοντίζελ, το εργοστάσιο Βιομηχανίας Ζάχαρης,  κονσερβοποιία-μεταποίηση βιομηχανικής τομάτας, ορυζόμυλοι, αλευρόμυλοι, οινοποιεία, ελαιοτριβεία, ποτοποιεία, επεξεργασία–τυποποίηση φυστικιού (αραχίδας), ελιάς, οσπρίων και πατάτας,  συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα κ.α. Σημαντικός αριθμός αγροτών διαθέτει μικρές μονάδες μεταποίησης αγροτικών προϊόντων (οικοτεχνία). Επίσης υπάρχουν αρκετές αγροτουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται, κυρίως, στην περιοχή της λίμνης Κερκίνης.

Τομείς αναπτυξιακής προοπτικής στην Π.Ε. Σερρών:

• Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, με στροφή στα οπωροκηπευτικά. Προϋπόθεση αποτελεί η επένδυση σε δομές παραλαβής και προώθησης της παραγωγής (διαλογητήρια, δημοπρατήρια κλπ).
• Αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου που διατρέχει ολόκληρη την Π.Ε., από βορρά προς νότο (το γνωστό γεωθερμικό τόξο του Στρυμόνα). Ένας σπουδαίος ενεργειακός πόρος που μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στον αγροδιατροφικό τομέα.
• Διατήρηση και διάσωση υπαρχόντων κλάδων της μεταποιητικής βιομηχανίας (Εργοστάσιο Ζάχαρης, ορυζόμυλοι, τοματουργεία) και στήριξη της μεταποίησης για την μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών προϊόντων.
• Επένδυση στη μεταποίηση προϊόντων κτηνοτροφίας (γάλα, κρέας, προϊόντα βουβαλοτροφίας) όπου υπάρχουν σοβαρά περιθώρια ανάπτυξης.
• Δημιουργία συνεργατικής νοοτροπίας και συγκρότηση ομάδων παραγωγών με υπέρβαση της τραυματικής εμπειρίας του παρελθόντος. Στο πλαίσιο του πρόσφατου νομοθετικού πλαισίου ιδρύθηκαν στην Π.Ε. Σερρών 20 νέες ομάδες παραγωγών.
• Συνεργασία φορέων για κατοχύρωση προϊόντων ΠΟΠ-ΠΓΕ της ΠΕ Σερρών.
• Δημιουργία υποδομών σε εγκαταστάσεις συντήρησης, αποθήκευσης και συσκευασίας και σε υπηρεσίες εφοδιαστικής αλυσίδας (Logistics). Μετά την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στα οπωροκηπευτικά, θα αποτελούσε ρεαλιστικό στόχο η δημιουργία εμπορευματικού αεροδρομίου (έχουν γίνει προκαταρκτικές ενέργειες).
• Αξιοποίηση των υποπροϊόντων των ελαιουργείων και οινοποιείων για παρασκευή βιολειτουργικών ζωοτροφών. Ανάλογη θετική διέξοδος μπορεί να υπάρξει και για το βασικό απόβλητο των τυροκομείων, το τυρόγαλα.

Τα παραπάνω παρέχουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες, φθάνει να συνοδεύονται από δραστική μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε ο παραγωγός να αφιερώνει τον χρόνο του στην παραγωγική διαδικασία και όχι στα “χαρτιά” (πχ. ΟΣΔΕ, προγράμματα, λογιστικά, δικαιώματα και μεταβιβάσεις ενισχύσεων, δασικοί χάρτες κά).

Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής

ΠΕ Σερρών